Historia benefitów pozapłacowych w Polsce i na świecie

Benefity pozapłacowe służą działom personalnym (HR) do budowania i wspierania motywacji oraz zaangażowania. Dla pracowników to dodatek do wynagrodzenia zasadniczego, dzięki któremu dostają od pracodawcy jeszcze więcej, niekonicznie w  formie finansowej – często są to po prostu dodatkowe przywileje, usługi i propozycje ułatwiające pracę czy codzienne życie. Skąd w ogóle wzięły się benefity pozapłacowe?

Historia benefitów na świecie

Pierwsze benefity pozapłacowe pojawiły się w Ameryce Północnej oraz Europie już w XIX wieku. Przyjmowały wtedy postać kredytów na preferencyjnych warunkach bądź zapomóg. Po II wojnie światowej kształt benefitów w Stanach Zjednoczonych był już znacznie bardziej zbliżony do tego, co znamy dzisiaj. Wskutek ustawowego zamrożenia pensji pracodawcy nie mogli zaproponować zwiększenia wynagrodzenia. Ponieważ jednak potrzebowali dodatkowych rąk do pracy, zaczęli przyciągać do siebie nowych pracowników świadczeniami, takimi jak ubezpieczenie na życie czy płatny urlop.

Historia polskich benefitów pozapłacowych

U nas dodatki do pensji zaczęły pojawiać się w okresie PRL – były wtedy określane mianem przywilejów pracowniczych. W zależności od wykonywanej pracy przyjmowały różną formę: deputat węglowy dla górników lub darmowe bilety na przejazdy PKP dla kolejarzy. Popularne były również paczki żywnościowe, rozdawane głównie na święta – znajdowały się w nich na przykład niedostępne w sklepach herbata, kawa i słodycze. Czasami były to również bony do sklepów.

Polskie benefity zaczęły przyjmować współczesną formę ok 20 lat temu i nadal się rozwijają. Za przełomowy moment w historii uznaje się rok 2003 i wprowadzenie na rynek karty MultiSport, flagowego produktu firmy Benefit Systems. Program oferujący dostęp do klubów sportowych oferowany pracownikom firm z roku na rok cieszył się coraz większą popularnością.

Różnica między benefitem a gotówką

Benefit pozapłacowy jest dodatkiem niezależnym do wynagrodzenia zasadniczego. Ma za zadanie ułatwiać życie i odpowiadać na potrzeby pracowników, a dzięki temu motywować do pracy i pozostania w firmie. Benefit pozapłacowy nie powinien być mylony w premią, która uznawana jest jako składnik wynagrodzenia, a jej wysokość i wypłata zależą od spełnienia wyznaczonych kryteriów – np. realizacji celów.

Ewolucja benefitów doprowadziła do ogromnego zróżnicowania propozycji pracodawców. W wielu krajach jako benefitem jest fundusz emerytalny bądź ubezpieczenie. W Wielkiej Brytanii popularny jest płatny urlop na odnowę biologiczną, a w Japonii urlop złamanego serca – dla osób, które przeżyły bolesne rozstanie z partnerem. Do niecodziennych benefitów pracowniczych można zaliczyć również agregat prądotwórczy oferowany mieszkańcom Nigerii, bądź roczny urlop na rozpoczęcie własnego biznesu dla pracowników we Francji.

Najpopularniejsze benefity pozapłacowe w Polsce

Popularnymi benefitami w Polsce były od lat bony turystyczne i bony na zakupy. Niekwestionowanym królem jest karta sportowa. Wielu pracodawców oferuje od dawna pakiet prywatnej opieki medycznej i ubezpieczenie na życie. Jednak rynek benefitów niezwykle szybko się rozwija i dziś coraz częściej firmy decydują się na Kafeterię – platformę internetową, w ramach której pracownik sam wybiera swoje benefity pozapłacowe. Wśród dostępnych propozycji mogą być wszystkie wspomniane wyżej benefity pozapłacowe oraz dodatkowe propozycje, takie jak:

• Wyjazdy turystyczne w kraju i za granicą
• Bilety do kin, muzeów, teatrów i filharmonii
• Wejściówki do parków rozrywki, parków linowych, ogrodów zoologicznych
• Kursy i szkolenia dla dzieci i dorosłych
• Oferta gastronomiczna

i wiele więcej. Tak, jak w Kafeterii MyBenefit.